Redaguje
Dariusz Staniszewski



Świnica 2302 m npm , szczyt w Tatrach Wysokich o dwóch wierzchołkach, różnica wysokości między nimi to 11 metrów.Pierwsze zdobycie głównego wierzchołka miało miejsce w 1867 roku przez : Eugeniusza Janotę, Macieja Sieczkę i Bronisława Gustawicza, a w 1868 roku było pierwsze kobiece wejście na szczyt,w wyprawie brała udział siedemnastoletnia siostra Walerego Eliasza-Radzikowskiego.W 1885 roku Klemens Bachleda i Ferdynand Hoesick jako pierwsi zeszli ze szczytu w Dolinę Pięciu Stawów Polskich.



Świnica widok od strony Hali Gąsienicowej

Świnica widziana z Kasprowego Wierchu

Polana Kondratowa - 1300-1370 m npm, była kiedyś integralną częścią Hali Kondratowej, to między innymi przez Polanę prowadzą popularne szlaki turystyczne na Giewont i Czerwone Wierchy,oraz na bardzo widokowy szlak od Przełęczy pod Kopą Kondracką główną granią Tatr na Kasprowy Wierch.Mało znanymi faktami dot. tego miejsca jest to, że w połowie XVII w król Jan III Sobieski przekazał Halę Kondratową sołtysowi wsi Pieniążkowice. W XIX w na Polanie Kondratowej bacował między innymi Wojciech Gał z Olczy,znany również z tego że uprawiał zbójnictwo.Jego zbójowanie polegało na tym, że rabował stada i produkty mleczne innym bacom oraz napadał na kupców.Był jednym z ostatnich zbójników tatrzańskich. Na Polanie Kondratowej na wysokości 1333 m npm znajduje się schronisko PTTK i jest to najmniejsze schronisko w całych Polskich Tatrach. W 1953 roku ze zboczy Długiego Giewontu zeszła kamienna lawina, jeden z głazów ważący ok 50 ton uderzył w schronisko uszkadzając je.

Polana Kondratowa widziana ze szlaku na Czerwone Wierchy


Polana Kondratowa

- Mało znanym faktem jest to, że w 1899 roku Maria Skłodowska - Curie wraz z Pierrem Curie zdobyła szczyt Rysów. Miłość do gór zaszczepili oni również swej córce Ewie, która to w 1938 roku nakręciła kolorowy film o Polsce ( przy pomocy nowojorskiej polonii ) w tłumaczeniu tytuł " Kraj mojej matki " w filmie tym jest też materiał dot. Zakopanego i Kasprowego Wierchu ukazujący majestat i piękno Tatr.

- Sławkowski Szczyt 2453 m npm, w przeszłości był on uważany za najwyższy szczyt Tatr. Według miejscowych podań twierdzono, że 6 sierpnia 1662 roku na skutek gigantycznego obrywu spowodowanego długotrwałymi opadami i być może lokalnym trzęsieniem ziemi , wierzchołek stracił ok 300 m, śladem obrywów miało być rumowisko na stokach góry. Jednak przeprowadzone badania nie potwierdziły tej hipotezy.

- Jedną z ciekawostek tatrzańskich jest to, że w 1937 roku słynny kelner Kazimierz Bania wchodził na szczyt Giewontu z tacą pełną ciastek w jednym ręku i sprzedawał je dopiero na samej górze.

Giewont

Bardzo mało znanym faktem jest to, że 13 pażdziernika 1918 roku powstała u stóp Tatr niepodległa Rzeczpospolita Zakopiańska. Na jej czele stanął pisarz Stefan Żeromski, ta malutka republika podtatrzańska funkcjonowała bardzo krótko, bo tylko 35 dni, a następnie weszła w skład II Rzeczpospolitej Polskiej.

Mało znanym faktem jest to że w latach 1927 - 1931 na drodze z Łysej Polany do Włosienicy ( Morskie Oko) odbywał się międzynarodowy górski wyścig samochodowy, za najlepszy czas przejazdu przyznawana była przechodnia Wielka Nagroda Tatr. Trasa wyścigu była o długości 7,5 km i znajdowały się na niej do pokonania 54 zakręty. Trasę tę pokonywały setki bolidów. Co ciekawe górale do tego stopnia byli zachwyceni wówczas motoryzacją , że swoim koniom nadawali imiona w rodzaju : Bugatti, Lancia czy Alfa Romeo.

widok na Lodową Przełęcz

Najwyższą górą w Polskich Tatrach, w całości leżącej na terenie Polski jest Kozi Wierch - 2291 m npm ( dawniej szczyt ten był nazywany Czarnymi Ścianami ). Co ciekawe w piśmiennictwie nazwa Kozi Wierch pojawia się dopiero w 1851 roku. Pierwszego odnotowanego wejścia na szczyt dokonali Eugeniusz Janota i Maciej Sieczka w 1867 roku, natomiast zimowe zdobycie szczytu miało miejsce 03.04.1907 roku i należy do Mariusza Zaruskiego i Józefa Borkowskiego - było to wejście narciarskie i na owe czasy było to jedno z największych osiągnięć w narciarstwie tatrzańskim.Ze szczytu rozciąga się jena z najpiękniejszych panoram tatrzańskich.

panorama z Koziego Wierchu

Rusinowa Polana jest jednym z najpiękniejszych punktów widokowych w Tatrach,jej walory widokowe odkryli Eugeniusz Janota i Walery Eljasz-Radzikowski w 1867 roku, natomiast w swym przewodniku z 1874 roku wspomniany Walery Eljasz-Radzikowski podaje, że w okolicach Rusinowej Polany, Straż Leśna rozbiła bandę zbójników i zabiła ich herszta,co ciekawe potwierdzają to ustne przekazy mieszkańców Bukowiny Tatrzańskiej mówiące o zbójniku Stokfiszu zastrzelonym pod Łysą Skałką.Warto tu też wspomnieć że Rusinowa Polana była też nazwana polaną 100 szczytów i przełęczy.

Rusinowa Polana

Sławkowski Szczyt



Pierwszym odnotowanym zdobytym tatrzańskim szczytem był Sławkowski Szczyt - 2453 m npm (znajduje się na terenie Słowacji ), miało to miejsce w 1664 roku i dokonał tego Georg Buchholtz ( w innych źródłach można natknąć się na informację iż pierwsze opisane wejście na tatrzański szczyt - Sławkowski Szczyt, datuje się na czerwiec 1615 roku i dokonał tego Dawid Frolich)

Sławkowski Szczyt

Po raz pierwszy nazwa Tatr została zapisana w przywileju cesarza Henryka III z roku 1086 określającym granice biskupstwa praskiego i morawskiego,nazwa brzmiała - Trytri,Tritri lub Triti. Natomiast w polskich żródłach historycznych nazwa Tatry pojawia się w w 1255 roku w Kodeksie Dyplomatycznym Małopolski,zostaje ona powtórzona w kronice Długosza w XV w.

Pierwszy turysta w Tatrach to Polka Beata z Kościelskich Łaska ( informacja pochodzi z dziennika miasta Kieżmark). Wycieczka ta odbyła się w 11 czerwca 1565 roku - w Zielone Świątki. Polka wraz z wieloma osobami z miasta dotarła prawdopodobnie do Zielonego Stawu Kieżmarskiego - znajdującego się u podnóża Jagnięcego Szczytu.Nowsze badania i analizy wskazują,że mogło to być jednak źródło Kwaśna Woda pod Sławkowskim Szczytem , gdzie obecnie znajduje się uzdrowisko Stary Smokowiec.Warto dodać, że nasza rodaczka kiedy wyruszyła na wycieczkę miała 50 lat.

Zielony Staw Kieżmarski